Laatste update op 19 oktober 2022

Het principe achter het creëren van waarde voor aandeelhouders is verrassend simpel. Een bedrijf genereert waarde als het omzetgroei weet te realiseren in combinatie met een ‘rendement op het geïnvesteerde kapitaal’ die de ‘kosten van kapitaal’ overstijgt. Als die termen je niks zeggen: geen paniek, daar is dit artikel juist voor.

De koers van een aandeel is vaak een slechte indicator van de werkelijke waarde van een bedrijf. Het weergeeft alleen hoeveel de grote meute op dit moment voor het bedrijf over heeft. De prijs op de beurs kan vele malen hoger of lager liggen dan de werkelijke waarde van het bedrijf. Daarom is het van belang om als langetermijnaandeelhouder het principe van waardecreatie te kennen.

Een overzicht

Dit artikel behandelt het creëren van waarde volgens onderstaand schema.

De afbeelding laat samenvattend zien hoe een bedrijf waarde creëert. Ten eerste is een voldoende hoog rendement op geïnvesteerd vermogen noodzakelijk. De Engelse term is ‘return on invested capital’ of kortweg ROIC. ROIC is een maatstaf voor de winstgevendheid van een onderneming. Hoe hoger ROIC hoe efficiënter een bedrijf rendement weet te maken op geïnvesteerd vermogen.

Ten tweede is omzetgroei een belangrijke factor om waarde te creëren. Omzetgroei is simpelweg de procentuele omzetstijging die een onderneming ieder jaar weet te realiseren.

Kosten van kapitaal

Dus waar zal een onderneming zich in eerste instantie op moeten richten? Het verhogen van de ROIC of het realiseren van groei?

Om die vraag te beantwoorden dienen we nog een term te introduceren: kosten van kapitaal. In het Engels wordt de term ‘cost of capital’ vaak gebruikt en specifiek ‘weighted average cost of capital’ of WACC.

WACC is een gewogen gemiddelde kostenfactor van het vermogen waarmee het bedrijf gefinancierd wordt. Een bedrijf wordt meestal gefinancierd met een deel vreemd vermogen (schulden) en eigen vermogen. WACC is daarmee een soort risicofactor die overwonnen dient te worden om waarde voor het bedrijf te creëren.

Het verband tussen ROIC, WACC en groei

Een bedrijf creëert waarde als:

Rendement op geinvesteerd vermogen (ROIC) > kosten van kapitaal (WACC)

Alleen wanneer ROIC hoger is dan WACC zal een bedrijf waarde creëren. Anders zullen de kosten van vermogen alle winsten wegvreten. Vanwege dit gegeven zal een onderneming eerst altijd focus moeten hebben op het maximaliseren van het rendement op geïnvesteerd vermogen.

Een hoge omzetgroei in combinatie met een te lage ROIC zal op de lange termijn namelijk alsnog tot waardeverlies leiden. In dat geval doet een bedrijf er beter aan om kosten te reduceren in plaats van groei te realiseren. Een combinatie van een langdurig hoge ROIC en omzetgroei leidt uiteindelijk tot een positieve (vrije) cashflow en daarmee winst.

ROIC is dus erg belangrijk. Voor veel ondernemingen is het lastig om op lange termijn ROIC hoog te houden en tegelijkertijd een gezonde groei te kennen. Een dalende ROIC door de jaren heen is vaak een indicatie dat een onderneming steeds meer moeite heeft om winstgevend te zijn. Daarnaast is er bij veel analisten en bedrijven soms te veel focus op omzetgroei.

Waar kan ik deze gegevens vandaan halen?

Zowel ROIC, WACC, omzetgroei en de resulterende vrije cashflow zijn te berekenen met behulp van gegevens uit jaarrekeningen. Helaas zijn dit geen eenvoudige berekeningen. Bovendien moet de jaarrekening vaak ‘omgebouwd’ worden om de juiste gegevens boven water te krijgen.

Gelukkig zijn er websites zoals Stockrow.com of Morningstar.com die het grootste gedeelte van deze gegevens panklaar beschikbaar stellen. Daarmee is het ook als hobbybelegger mogelijk om degelijke analyses te maken over ondernemingswaarde.

Tot slot

Een beurskoers weergeeft het sentiment van de markt. Met behulp van ROIC, groei en vrije cashflow kan een belegger kwalitatief goede aandelen selecteren onafhankelijk van de beurskoers.

Het principe van waarde is een zeer uitgebreid thema die onder andere in het boek Valuation (van Koller, Goedhart en Wessels) in veel detail uitgelegd wordt. Dit boek is een echte aanrader voor de gevorderde aandelenbelegger.